Mỗi độ tết về, trong mâm cỗ cúng gia tiên của gia đình dường như không thể thiếu món mứt sen trần. Mứt sen giản dị là vậy nhưng nó đã tạo nên hương vị và ý nghĩa riêng cho mỗi ngày tết. Nhưng có lẽ ngày nay thì khác, mứt sen trần không chỉ đơn thuần là món ăn ngày tết, mà trong cuộc sống hằng ngày mứt sen cũng xuất hiện rất nhiều ở các cửa hàng và trong tủ bếp của các gia đình.

Hiện nay ở Hà Nội có nhiều gia đình sản xuất mứt sen trần có tiếng thuộc dân làng Nành, tức xã Ninh Hiệp, huyện Gia Lâm. Chỉ duy nhất làng này có nghề làm mứt sen truyền thống. Nghề này bắt nguồn từ nghề làm thuốc bắc từ lâu đời, các cụ lão niên làng Nành cho rằng nghề làm mứt sen này khâu nào cũng khó, cũng công phu. 

Để làm nên đặc sản “mứt sen trần” ngon nổi tiếng của Hà Nội chính là hạt sen, nguyên liệu không khó tìm mà khâu chọn lựa là quan trọng nhất. Nhân sen sẽ ngon, tròn, khi nấu bở và thơm hơn khi sử dụng sen miền Bắc. Ví như hạt sen già thì vỏ rất cứng phải chặt làm sao để nhân không vỡ, hạt vẫn vo tròn lại thông hết được tâm sen, nếu chỉ gẫy vương lại một chút thôi thì mứt sẽ đắng. Xưa nay và cho đến bây giờ chỉ có làng Nành sáng tạo ra được cái nghề chặt hạt sen già. Còn khâu luộc lại phải luộc mấy lần. Thời gian chừng nào, độ lửa ra sao cho hạt sen vừa chín tới, không nát, không sượng. Đến khâu vào đường cũng vậy, đường tan ra và lặn hết vào hạt sen thì hạt mứt mới vàng ánh hợp khẩu vị người sành ăn. Thêm một chút nước hoa bưởi, món mứt sen sẽ thơm và ấn tượng hơn rất nhiều.

Mứt sen ngon, ngọt. Mỗi viên mứt sen ngọt sắc, tròn tròn nhỏ xíu xinh xắn, mang màu vàng ươm long lanh, rỗng phía giữa (chỗ tâm sen đã bỏ ra). Đưa một hạt mứt sen vào miệng, cắn nhẹ thôi nhân sen đã bở tung ra, quyện với vị ngọt của đường tạo nên một hương vị khó quên. Nhâm nhi từng ngụm nước chè mạn hoặc quý hơn nữa là chè sen hảo hạng, thưởng thức cùng đĩa mứt sen trần, ai cũng đều cảm nhận được vị ngon ngọt đang hòa tan trong miệng, giản dị mà rất đỗi khó quên…